Zmarł Ryszard Karczak

Z przykrością informujemy, że we wtorek 23 kwietnia odszedł na zawsze Ryszard Karczak, wieloletni zawodnik, trener, działacz Piasta Gliwice.

Ryszard Karczak urodził się 22 czerwca 1930 roku we Lwowie. W 1945 roku razem z tysiącami repatriantów i najbliższą rodzina przybył Gliwic.

13 listopada 1948 roku przy Piaście (wówczas Stali) powołano do życia sekcję hokeja na trawie.  Założycielem i jej pierwszym trenerem był Józef Wojtysiak były zawodnik „Czarnych” Poznań. Funkcje kierownika pełnił Piotr Krupski. Od początku też w sekcji działał Ryszard Karczak.  Najpierw jako zawodnik i skarbnik.  Reprezentant Polski, potem działacz, sędzia, trener, koordynator.

Wspomnienie

Historia hokeja na trawie przy KS Piast, a potem GKS Piast

13 listopada 1948 roku przy Piaście (wówczas Stali) powołano do życia sekcję hokeja na trawie.  Założycielem i jej pierwszym trenerem był Józef Wojtysiak były zawodnik „Czarnych” Poznań. Funkcje kierownika pełnił Piotr Krupski. Od początku też w sekcji działał Ryszard Karczak.

W pierwszym spotkaniu towarzyskim, rozegranym na boisku przy ul. Robotniczej w Gliwicach, które dzielili z piłkarzami, hokeiści  przegrali  z Siemianowiczanką 1:10. Honorową i zarazem pierwszą, historyczną  bramkę dla Piasta zdobył Józef Konowalik.

W meczu tym zagrali: Maciej Kruszka,  Kazimierz Sawicz, Ryszard Karczak, Zbigniew Janik, Edward Triffauf, Leonard Borończyk, Alfred Kaziewicz, Edward Lubiński, Marian Abrasowicz, Józef Konowalik, Lesław Kuźmiński. W tej pierwszej drużynie byli jeszcze  Cezary Topolski i Władysław Kicera.

Pod koniec czerwca 1949 roku z inicjatywy Wojtasika i Karczaka powołano do życia Śląski Okręgowy Związek Hokeja na Trawie, który swoja siedzibę miał w Gliwicach.   Pierwszym prezesem OZHnT został Józef  Wojtysiak, Artur Palatyński sekretarzem, a Ryszardowi Karczakowi powierzono  funkcję  skarbnika. Wkrótce pierwsi zawodnicy Piasta zostali powołani do reprezentacji Śląska na mecz z Wielkopolską. Byli to  Ryszard Karczak, Lesław Borecki, Leonard Borończyk i Józef Konowalik, który jako pierwszy został powołany również w późniejszym czasie do reprezentacji Polski.

W 1949 roku drużyna zadebiutowała w mistrzostwach Śląska. Zespól składający się w większości z młodych zawodników,  wywalczył  tytuł wicemistrza regionu. Kadra: Maciej Kruszka, Leonard Borończyk, Edward Lubiński, Marian Abramowicz, Jan Zuzulak, Józef Konowalik, Kazimierz Sawicz, Ryszard Karczak, Zbigniew  Janik, Edward Triihauf,  Jerzy Pszoniak, Zenon Simpor, Edward Palatyński, Lesław Borecki, Kazimierz Pach, Zbigniew Hordyniak, Wiesław Kalisz.

W następnym roku gliwiczanie  zagrali już w I lidze państwowej, zajmując XI miejsce,  tuż przed KS „Budowlani” Bielsko i  KS Piastem Cieszyn. Po zakończeniu rozgrywek ekstraklasa została jednak rozwiązana. Hokeiści na trawie byli jednak pierwszą sekcją Piasta, która w sportach drużynowych zagrała w najwyższej klasie rozgrywkowej.

W 1951 roku laskarze Piasta zdobyli  mistrzostwo Śląska pokonując w decydującym meczu Budowlanych Bielsko 3:0. Bramki w tym spotkaniu zdobywali: Lubiński, Karczak i  Pach. Efektem wywalczenia tytułu mistrza województwa, było prawo gry w turnieju półfinałowym Mistrzostw Polski. Ten system wyłaniania najlepszej drużyny w kraju zastąpił na jakiś czas rozgrywki ligowe.

W półfinale Mistrzostw Polski – Piast pokonał Pomorzanina Toruń 1:0, przegrał natomiast z Włókniarzem Poznań 0:1 i Startem Gniezno 1:7. Pozwoliło to zająć  trzecie miejsce, nie dające jednak szansy powalczenia w turnieju finałowym.

W 1951 roku Borecki, Karczak i Borończyk zostali powołani do poszerzonej kadry  Polski. Ciekawą informacją jest, że Borończyk przed Olimpiadą w Helsinkach uczestniczył w zgrupowaniu kadry.  Jako instruktor przygotowywał reprezentantów, prowadząc zajęcia ogólnorozwojowe.

W kolejnym sezonie gliwiczanie zostali wicemistrzami Śląska,  a w 1953 roku uplasowali się na trzecim miejscu w okręgu. Ta lokata jednak nie dawała prolongaty do ekstraklasy. Na pocieszenie  Jan Mical z dorobkiem 9. bramek został królem strzelców tej ligi.

W następny sezonie hokeiści Piasta przypuścili kolejny szturm na ekstraklasę, też bez powodzenia.  Wprawdzie w Gliwicach niebiesko-czerwoni pewnie pokonali AZS Gdańsk 3:0 i Unię Pionki 5:0, ale  w meczach wyjazdowych ulegli AZS Szczecin 0:1 i Startowi Gniezno 1:2. Te dwa ostatnie zespoły awansowały do I ligi.

W roku 1955 miała miejsce reorganizacja rozgrywek. Została powołana do życia II liga. Piast został zakwalifikowany do grupy południowej, razem z ośmioma innymi zespołami.  Po bardzo wyrównanym sezonie, podopieczni Ryszarda Karczaka, który wtedy pełnił już funkcję trenera,  wywalczyli tytuł mistrzowski i razem z AZS Częstochowa awansowali  do ekstraklasy. Gliwiczanom  tylko przez rok udało się rywalizować w gronie najlepszych drużyn w kraju. Do utrzymania zabrakło dwóch punktów.

W 1957 roku juniorzy Piasta, pod opieką trenera Ryszarda Karczaka wywalczyli wicemistrzostwo Polski. W finale gliwiczanie przegrali z Stellą Gniezno 0:2.  Piast grał wtedy w składzie: Ryszard Dynda, Roman Micał, Jan Micał, Mieczysław Niedzielka, Marian Matys, Henryk Odlewny, Marian Banbiarz, Wacław Krawczyk, Marian Gajda, Bolesław Koryzyna, Ryszard Kudła, Ryszard Czeburtan.

W 1960 roku, po rocznej przerwie laskarze powrócili do ekstraklasy, zajmując na koniec sezonu VIII miejsce. W sezonie 1961/62 gliwiczanie od początku usadowili się na ostatnim miejscu w tabeli i tak już zostało.  Wtedy  kierownictwo objął  doświadczony wychowawca młodzieży – Adam Tarnawski, który miał odmienić oblicze hokeja na trawie.

Rozbrat z najlepszymi drużynami w kraju trwał dwa lata. W 1964 roku hokeiści ponownie zawitali do ekstraklasy. Awans wywalczyli: Henryk Dziewiór, Marian Matys, Jerzy Matys, Józef Niedzielka. Mieczysław Niedzielka, Jan Chabrzyk, Janusz Lubiński, Zbigniew Szarawaga, Bogdan Lenda, Andrzej Buzek, Janusz Grochoński, Andrzej Brzozowski i Andrzej Raczkowski. Ten sezon szczególnie utkwił zawodnikom i trenerom w pamięci. Laskarze Piasta przez cały czas byli na pozycji zagrożonej degradacją. Gdy wydawało się, że nic już nie uratuje ich przed spadkiem, wygrali w Poznaniu z aktualnym wówczas mistrzem Polski, tamtejszą Wartą 1:0. Strzelcem złotej bramki, dającej utrzymanie był Andrzej Buzek.

W 1964 roku zespół zakwalifikował się także do finału Halowych Mistrzostw Polski zajmując  na tych zawodach najlepsze w historii – piąte miejsce.

W latach siedemdziesiątych  XX wieku hokeiści Piasta  zyskali sobie miano drużyny, która była za silna na II ligę, a za słaba na ekstraklasę.  Regularnie bowiem gliwiczanie po spadku wracali do najwyższej klasy rozgrywkowej, by po roku ponownie opuścić jej szeregi. Do sukcesów sekcji należy też zaliczyć zdobycie w 1975  roku przez zespół juniorów tytułu mistrza Polski.  W tym czasie kadrę pierwszej drużyny tworzyli: Marian Kamiński, Stanisław Chomko, Witold Chomko, Kazimierz Janicki, Ryszard Dynda, Adam Szydlik, Tadeusz Badowski, Zdzisław Żurawski, Stanisław Żółkiewski, Henryk Matiaszek, Ryszard Zadorożny, Kazimierz Copija, Piotr Burszczyk, Jerzy Małek, Piotr Płaczek, Zdzisław Kania. Trenerem pierwszego zespołu pozostawał Ryszard Karczak.

Hokeiści Piasta brali udział również w licznych turniejach międzynarodowych. Do największych sukcesów zalicza się wygranie turnieju rozegranego w 1969 roku w miejscowości Spacinka koło Bratysławy. Gliwiczanie  pokonali tam:  Lokomotiv Bratysława 2:1, Drustevnik Spacinka 4:0 i Slovan Vadowce, W finale zmierzyli się z  jugosłowiańskim klubem – Concordia Zagrzeb, wygrywając w rzutach karnych.  Najlepszym zawodnikiem turnieju okazał się Andrzej Buzek z Piasta Gliwice.

Kolejny występ na arenie międzynarodowej także należy zaliczyć jako udany. Na turnieju tym razem  rozegranym w Czechosłowacji, gliwiczanie  okazali się najlepsi, nie odnosząc żadnej porażki. Również i w Gliwicach rozgrywano turnieje z udziałem zespołów z różnych państw.

Laskarze  w tym czasie byli również powoływani do reprezentacji Polski.  Trafili tam bracia Roman i Jan Micałowie. Potem dołączyli do nich Zbigniew i Sylwester Micał, Józef Konowalik i Ryszard Dynda. Najczęściej do reprezentacji powoływany był Roman Micał i to też jest najbardziej znany hokeista Piasta.

Roman Micał ur. się 16 stycznia 1939 w Zwięczycy). Jego kariera zawodnicza trwała od 1955 do 1978 roku. W drużynie narodowej rozegrał 36 spotkań zdobywając 1 bramkę. Po zakończeniu kariery sportowej pełnił funkcję trenera i sędziego. Na igrzyskach olimpijskich, które odbyły się w Rzymie  w 1960 roku wraz z kolegami z drużyny zajął 12 miejsce. Występował tam jednak nie jako zawodnik Piasta, ale klubu z Poznania, gdzie odbywał służbę wojskową.

Mimo sporych kłopotów i braku obiektu z prawdziwego zdarzenia do grania, sekcja ta przetrwała do końca 1979  roku. Wówczas  trenowało tam 80 zawodników. Rozkładało się to na pierwszą drużynę, drugi zespół i drużyny młodzieżowe.

Kryzys z lat osiemdziesiątych XX wieku nie oszczędził też hokeistów. Z początkiem roku sekcję rozwiązano. Mimo że  oficjalnie sekcji już nie było, Roman Micał  dalej prowadził treningi na żużlowym boisku przy stadionie Piasta. Chęć przytrzymania zawodników doprowadziła do tego że nie zostali oni poinformowani o braku fizycznego istnienia klubu.

Na przestrzeni 1948-1988 drużyna seniorów  Piasta i Startu występowała w pierwszej lidze 15 razy, w drugiej spędziła 18 sezonów, oraz 7 w lidze wojewódzkiej.

Jedną z najbardziej znanych  postaci gliwickiego hokeja na trawie jest Ryszard Karczak. Z sekcją, której jest współzałożycielem związany był od początku jej istnienia.  Zawodnik, reprezentant Polski, potem działacz, sędzia, trener, koordynator.

Do propagowania i rozwoju hokeja na trawie w Gliwicach oprócz wyżej wymienionych mocno przyczynili się też  Zbigniew Raczkowski, Leonard Borończyk, Paweł Krupski, Zbigniew Janik, Artur Palatyński, Adam Tarnawski, Sylwester Micał, Eugeniusz Dmytryszyn, Józef Niedzielka,

Czołowymi zawodnikami byli: Ryszard Karczak, bracia Jan, Zbigniew, Roman i Sylwester Micał, Leonard Borończyk, Józef Konowalik, Jerzy Horodeczny, Andrzej Buzek, Henryk Dziewiór, Jerzy Matys, bracia Józef, Tadeusz i Mieczysław Niedzielka, Ryszard Dynda.

W 1980 roku hokeiści przenieśli się do Startu Gliwice, gdzie przez kolejne osiem lat kontynuowali tradycje Piasta  w tej dyscyplinie sportu.    Prezesem Startu został  inż. Jerzy Magiera. Do Startu przeszli też  zasłużeni działacze: Ryszard Karczak, Tadeusz Janicki, Andrzej Miśkiewicz, Witold Chomko, Stanisław Żółkiewicz.

Obecnie tradycje hokeja na trawie  kontynuowane są w klubie KKS Kolejarz Gliwice. Trenerem koordynatorem i jednocześnie kierownik sekcji w tym klubie jest wychowanek Piasta Gliwice – Zdzisław Żabiałowicz.

źródło: piast.gliwice.pl