Muzeum – Historia Gliwickiej Piłki

HISTORIA GLIWICKIEJ PIŁKI
WYSTAWA – KSIĄŻKA

KONIEC WYSTAWY

Z końcem października 2012 zakończyła się pierwsza w dziejach  Gliwic wystawa poświęcona historii gliwickiego futbolu. Ekspozycję odwiedziło ponad 2 tys. ludzi. Jak poinformował nas dział promocji gliwickiego muzeum jest to jeden z najlepszych wyników frekwencji ostatnich lat. Przy okazji wystawy została wydana książka – Historia Gliwickiego Futbolu.  Pierwsza, kompleksowa  publikacja na temat pilkai nożnej w naszym mieście.

Książka „Gliwicki futbol” już w sprzedaży internetowej!

Gliwicki futbol – zarys dziejów Grzegorza Muzia  i Andrzeja Potockiego systematyzuje dzieje tej dyscypliny w Gliwicach – znajdują się w niej sylwetki najbardziej zasłużonych zawodników i liczne zdjęcia, w tym wiele archiwalnych. Wszystkich, którzy chcieliby wgłębić się w historię gliwickiej piłki nożnej, poznać wzloty i upadki miejscowych drużyn zachęcamy do nabycia książki. Publikację można nabywać osobiście w Willi Caro, ul Dolnych Wałów 8a lub wysyłając zamówienie pod adres info@muzeum.gliwice.pl
Więcej na temat książki na stronie  Muzeum – TUTAJ
Zobacz recenzję książki w programie „Chwila Bibliofila” (video)
Zobacz co znajdziesz w książce (video)

Otwarcie wystawy już za nami!

W piątek 15-go czerwca  Gliwickie Muzeum otworzyło wystawę, która poświęcona jest dziejom gliwickiej piłki nożnej. Na wernisaż przybyło 200 gości. Przeważali ludzie, którzy tworzyli historię futbolu w Gliwicach: M.in. obecni byli Kazimierz Przybylski, najstarszy żyjący piłkarz Piasta, Ryszard Majka, piłkarz, który pamięta pierwsze awanse do III i II ligi, Lesław Dunajczyk, Jan Jonda, Marian Wasilewski i oczywiście Ryszard Kałużyński – Jestem mile rozczarowany tym co zobaczyłem. Przez 30 lat grałem czynnie w piłkę, a nigdy nie widziałem tylu pamiątek związanych z gliwicką piłką. Powiem więcej, nie wiedziałem, że w ogóle istnieją – mówi wzruszony Ryszard Kałużyński.

ZOBACZ ZDJĘCIA Z WERNISAŻU – MICHAŁ DUŚKO

– Pomysł wystawy, który zrodził się rok temu, ma znakomitą kulminację. Piast awansował do Ekstraklasy. Piłka nożna w Gliwicach świetnie się rozwija, mamy nowy stadion, ogromne wsparcie władz samorządowych dla piłkarskiej ferajny. My dołączamy się do tego wsparcia pokazując i przypominając tych ludzi, i te kluby, które tworzyły siłę gliwickiej piłki – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum.

Historia gliwickiej piłki brzmi może banalnie, ale wystawa na pewno banalna nie jest o czym przekonuje obecny na wernisażu Sebastian Olszar – Grałem w Piaście, mieszkam od pewnego czasu w Gliwicach, ale nie wiedziałem, że historia gliwickiej piłki jest tak ciekawa i bogata. To co tu zobaczyłem mocno przerosło moje wyobrażenia – chwali Olszar.

Najstarsze wystawione na ekspozycji eksponaty pochodzą jeszcze z przed wojny. – Nie ma tego za dużo, bo władze komunistycznej Polski zabraniały pod karą więzienia posiadania jakichkolwiek pamiątek czy przedmiotów pochodzenia niemieckiego. Gdy coś znaleziono, to nie trafiało to do muzeum, tylko było niszczone – wyjaśnia Andrzej Potocki, współautor publikacji „Gliwicki Futbol”.

ZOBACZ VIDEO NA NA 24GLIWICE.PL

W pierwszej sali zostały zgromadzone pamiątki przypominające nam historię funkcjonujących do dziś klubów za wyjątkiem Piasta. Jest tam m.in. oryginalna, ręcznie pisana kronika Kolejarza Gliwice z 1949 roku, puchar Kolejarza z 1946 roku. Bogata kolekcja unikalnych już dziś znaczków klubowych, oryginalna koszulka piłkarska z lat 60 tych.

Kamil Glik

W drugiej sali zwiedzający zapozna się z historią Piasta Gliwice. W trzeciej wystawiono eksponaty związane z kibicami. Unikalne, zachowane w kilku egzemplarzach szaliki, flaga z lat siedemdziesiątych. Koszulki w których grali Kamil Glik, Tomasz Stępień, Tomasz Wasilewski, Tomasz Szeja, Jarosław Kaszowski.

Tradycja została wzbogacona nowoczesnością. W każdej sali znajdują się punkty multimedialne. Prezentowane jest 600 zdjęć z okresu przedwojennego do dziś. Wywiady z legendami Piasta, można też odbyć wirtualną wycieczkę po stadionach i zobaczyć prawie godzinny film z najważniejszymi wydarzeniami z historii Piasta ostatnich 14 lat.

Piłka nożna jest najpopularniejszą dyscypliną sportową na świecie i w Gliwicach też, choć nasze kluby nigdy tak spektakularnych sukcesów jak Ruch Chorzów czy Górnik Zabrze nie odnosiły. W gliwickich klubach jednak wychowało się lub wypłynęło na szerokie, piłkarskie wody kilkudziesięciu znakomitych piłkarzy od Roberta Gronowskiego począwszy na Kamilu Gliku na razie kończąc – Bardzo mi się ta wystawa podoba. Przyjechałem na nią specjalnie z Jastrzębia, gdzie aktualnie przebywam i nie żałuję. Jestem tak wzruszony, że już dziś deklaruje, że na zakończenie kariery chce wrócić do Piasta i zamieszkać w Gliwicach na stałe, bo wiele zawdzięczam temu klubowi, a w Gliwicach czuję się doskonale – dzieli się wrażeniami reprezentant Polski.

ZOBACZ ZDJĘCIA NA SPORT.PL

Wystawę można zwiedzać do 21 października od wtorku do niedzieli. W soboty jest wstęp wolny. Ekspozycja będzie prezentowana do 21 października. Warto jednak jak najszybciej odwiedzić muzeum, bo zobaczyć jak tworzyła się Historia Gliwickiej Piłki Nożnej.

Od lewej stoją: Sebastian Olszar, Paweł Gamla, Janusz Bodzioch, Ryszard Kałużyński, Kamil Glik,
Tomasz Podgórski, Kazmierz Przybylski, Ryszard Majka, Lesław Dunajczyk, Jan Jonda

Otwarcie wystawy – Video

Od minionego piątku można już oglądać wystawę poświęconą historii gliwickiej piłki, która prezentowana jest w Willi Caro, usytuowanej przy ul Dolnych Wałów 8a. Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli włącznie. Szczegóły (TUTAJ). Na otwarciu wystawy pojawiło się prawie 200 osób. Wernisaż poprzedziła konferencja prasowa i spotkanie z odwiedzającymi w sali konferencyjnej. Goście mogli zapoznać się skąd wziął się pomysł i jak powstawał ekspozycja. Potem wspólne zwiedzanie.

Video – część 1. Uroczystość otwarcia, wywiady z Lesławem Kusiem, Jarosławem Kaszowskim

Video – część 2. Wywiady z Ryszardem Kałużyńskim i Kamilem Glikiem

 

O wystawie  w mediach

Lesław Dunajczyk i Grzegorz Muzia w Radiu Plus

Lesław Dunajczyk swoją przygodę z piłką zaczynał jeszcze w GKS Gliwice. Trenował m.in. razem z Włodkiem Lubańskim. O sobie mówi, że urodził się na stadionie przy ul. Okrzei, tam wychował, tam zaczęło się jego dorosłe życie. W 1965 roku trafił do zespołu seniorów. Grał w nim nieprzerwanie do 1980 roku, kiedy to zakończył karierę zawodniczą. Potem pracował jako trener i nauczyciel wychowania fizycznego. We wtorek był gościem Radia Plus, gdzie opowiadał o historii gliwickiej piłki.
Posłuchaj audycji w mp3

 

Dziennik Zachodni

Gazeta Wyborcza

Piast, ale nie tylko. Interesująca wystawa w Gliwicach.

W Willi Caro w Gliwicach otwarto wczoraj wystawę poświęconą historii tamtejszego futbolu. Jest ona bardzo bogata, choć stosunkowo mało znana, pierwszy gliwicki klub w ekstraklasie – Piast, pojawił się niedawno.

Przed wojną niezwykle silna była drużyna Vorvaerts Rasensport Gleiwitz. Po wojnie Gliwice miały pecha, bo gliwickie kopalnie, które mogłyby sponsorować miejscowy futbol należały do zabrzańskiego zjednoczenia, które miało oczywiście własny klub.

Na wystawie zgromadzono wiele ciekawych eksponatów: dla miłośników staroci choćby program meczowy ze spotkania VR Gleiwitz z Herthą Berlin z 1935 roku, dla najmłodszych okazała kolekcja szalików Piasta Gliwice.

Na otwarciu wystawy pojawili się piłkarzy różnych generacji. Był Kazimierz Przybylski (najstarszy żyjący piłkarz Piasta, rocznik 1922), był również Kamil Glik (pierwszy piłkarz, który jako zawodnik Piasta zagrał w reprezentacji Polski, obecnie gracz AC Torino).

okazji wystawy muzeum w Gliwicach wydało monografię „Gliwicki futbol. Zarys dziejów”, którą napisali Andrzej Potocki (były prezes Piasta) i Grzegorz Muzia (były rzecznik prasowy Piasta). – Futbol to oś dla budowania tożsamości lokalnej Gliwic po wojnie – mówił na wernisażu wystawy Andrzej Potocki.

Wystawę (Willa Caro, ul. Dolnych Wałów 8a) można oglądać do 21 października.

TVP Polska

„Historia gliwickiej piłki nożnej”

fot. arch.

fot. arch.
juniorzy 1959

Pierwszy zorganizowany klub piłkarski w Gliwicach — SC Teutonia Gleiwitz — powstał w roku 1905. Zaledwie dwa lata wcześniej powstał SV 03 Ratibor (Racibórz), pierwszy klub na Górnym Śląsku. Niedługo po Teutonii, bo w 1910 roku założono VfB (Verein für Bewegungsspiele) Gleiwitz, który jeszcze w tym samym roku sięgnął po mistrzostwo Śląska. Gliwickie kluby należały do Süd-Ostdeutscher Fußball Verband i w jego ramach rywalizowały o mistrzostwo Niemiec.

Rozwój polskiej piłki nożnej na Śląsku przed 1914 rokiem hamowany był przez władze niemieckie, które zakazywały gry w tak zwanych „Straßenverbandach” (czyli „dzikich drużynach”) oraz przez organizacje i środowiska polskie nie zainteresowane sportem. Jedyną polską organizacją sportową w Gliwicach istniejącą przed rokiem 1919, był oddział Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. To właśnie jego członkowie rozegrali pierwszy mecz na ziemiach polskich, a w 1912 roku założyli prawdopodobnie pierwszy polski klub piłkarski na Górnym Śląsku, znany od 1920 roku jako KS Naprzód 1912 Załęże. Jednak gliwickie „sokoły” mecze rozgrywały raczej we własnym gronie niż w regularnych rozgrywkach. Pierwsza wojna światowa przerwała życie piłkarskie na Śląsku. Zasadnicza zmiana nastąpiła po jej zakończeniu w 1918 roku, wtedy to na całym Górnym Śląsku, w tym także na spornym obszarze plebiscytowym, piłkarze wrócili na boiska.

Przed II wojną światową najsilniejszym klubem Gliwic był SpVgg Vorwärts-Rasensport Gleiwitz, który grał w najwyższych klasach rozgrywkowych — Bezirkklasse i Gauliga, obejmujących od 1933 roku Dolny i Górny Śląsk, który aż sześciokrotnie zdobył mistrzostwo Śląska. Do czołowych klubów Śląska należały też VfB 1910 Gleiwitz i kolejowy Reichsbahn SG 1926 Gleiwitz. W Sośnicy działał natomiast SC Germania Öhringen, zaś w Łabędach — wówczas samodzielnym miasteczku — bezskutecznie walczący o awans do Gauligi – VfL Laband. Gliwickie kluby zrzeszone były w Schlesien Fußball-Regionalverband — Kreis Oberschlesien (Śląskim Regionalnym Związku Piłki Nożnej – Okręg Górnośląski).

Resensport Gleiwitz

Po zakończeniu II wojny światowej w Gliwicach bardzo szybko zaczęto tworzyć organizacje sportowe, w których powoływano do życia sekcje piłki nożnej. Praktycznie w każdej dzielnicy miasta funkcjonowała drużyna, a każdy zakład posiadał klub futbolowy. Pierwszym piłkarskim klubem, który został formalnie zarejestrowany w Urzędzie Miasta był Piast Gliwice. Stało się to 18 czerwca 1945 roku. Dwa miesiące później powołano do życia Kolejarza Gliwice.

W latach 1946-1949 w Gliwicach funkcjonowało więcej drużyn niż było dostępnych piłkarskich obiektów. Socjalistyczna gospodarka, która dążyła do scalenia poszczególnych gałęzi przemysłu, budowała też „sportowe molochy”. Od 1949 roku naciskano na poszczególne drużyny, aby te scalały się tworząc wielosekcyjne kluby, nierzadko zrzeszające tysiące sportowców. W Gliwicach proces ten zakończył się fuzją GKS Gliwice, Metalu i Piasta w wyniku czego powstał Gliwicki Klub Sportowy „Piast”, który przez kolejne 35 lat pozostawał najsilniejszą organizacją sportową w mieście.
GKS „Piast” Gliwice złotymi zgłoskami w historii gliwickiej piłki zapisał się nie tylko pucharowymi czy ligowymi osiągnięciami. To właśnie w tym klubie swoją przygodę z futbolem zaczęli późniejsi reprezentanci Polski, medaliści Igrzysk Olimpijskich i Mistrzostw Świata, tacy jak Józef Galeczka, Joachim Marx, czy Andrzej Buncol. Wielu znakomitych zawodników zaczynało swoje kariery także w innych gliwickich klubach, takich jak Carbo, ŁTS Łabędy, Kolejarz, czy Sośnica gdzie swoje pierwsze kroki piłkarskie stawiał Włodzimierz Lubański.

awans do ekstraklasy

Piłka nożna to nie tylko ludzie, ale i stadiony. W czasach PRL piłkarzom służył jeden z największych obiektów w Polsce, znany jako „Stadion XX-lecia”. Mógł on pomieścić 36 tys. widzów. Równolegle istniał bardziej kameralny, ale też wielofunkcyjny obiekt przy ul. Okrzei. Aktualnie w tym samym miejscu stoi najnowocześniejszy stadion na Śląsku, który jest dumą wszystkich mieszkańców Gliwic. Wybudowana kosztem 60 mln złotych w pełni zadaszona piłkarska arena może pomieścić ponad 10 tysięcy widzów. Pozostałe kluby gliwickie nigdy nie osiągnęły tego poziomu co Piast, który przez ponad 30 lat grał w II lidze, awansując w 2008 roku po raz pierwszy do Ekstraklasy.

Znajdujące się na wystawie pamiątki związane z gliwickimi klubami, zostały zgromadzone dzięki bezinteresownej pomocy wielu entuzjastów piłki nożnej. Szczególne podziękowania składamy kibicom, piłkarzom, działaczom i gliwickim klubom sportowym. Niestety mimo wysiłków i poszukiwań nie zdołaliśmy pozyskać wielu przedmiotów dokumentujących działalność gliwickich klubów piłkarskich przed 1939 rokiem. Tym bardziej cenne okazały się te nieliczne zaprezentowane na wystawie.

Uzupełnieniem ekspozycji jest książka wydana przez Muzeum w Gliwicach, pt.: „Gliwicki futbol – zarys dziejów”, autorstwa Grzegorza Muzi i Andrzeja Potockiego.

stadion XX-lecia

Czas trwania wystawy: 15.06 – 21.10.2012
Miejsce ekspozycji: Willa Caro, ul. Dolnych Wałów 8 a
Kuratorzy wystawy: Grzegorz Muzia, Andrzej Oksztul
Współpraca: Sonia Ogaza
Autorzy tekstów: Sonia Ogaza, Grzegorz Muzia, Andrzej Potocki Redakcja: Joanna Jenczewska-Pajka, Magdalena Michalska-Kaim Oprawa plastyczna: Tomasz Kokott
Organizator: Muzeum w Gliwicach
Dyrektor: Grzegorz Krawczyk, który dziękuje pani Dagmarze Wójcik za pomysł zorganizowania wystawy.

Zabytki wykorzystane do przygotowania wystawy pochodzą ze zbiorów Muzeum w Gliwicach, Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej, gliwickich klubów sportowych oraz od osób prywatnych.

Zwiedzanie wystawy

Poniedziałek – nieczynne
Wtorek 11-16
Środa  9-15
Czwartek 10-16
Piątek  12-18
Sobota 12-17 (Wstęp wolny)
Niedziela 11-17

W środę i czwartki dla grup szkolnych wstęp wolny

Cena biletów na wystawę 7 zł normalny, 3,5 zł ulgowy

Muzeum w Gliwicach
ul. Dolnych Wałów 8a
44-100 Gliwice
www.muzeum.gliwice.pl
kontakt dla mediów: Ewa Chudyba, kom. 783 560 005
upowszechnianie@muzeum.gliwice.pl